ย่านางเป็นพืชสมุนไพรที่มีความโดดเด่นด้านการดับพิษและลดไข้ หมอแผนไทยจะใช้รากย่านางเข้าตำรับยาแก้ไข้ในตำรับยา 5 ราก (ประกอบด้วย รากย่านาง รากชิงชี่ รากท้าวยายหม่อม รากคนทา รากมะเดื่อชุมพร) หรือเบญจโลกวิเชียร หรือแก้วห้าดวง ซึ่งเป็นหนึ่งในตำรับยาแก้ไข้ ที่กระทรวงสาธารณสุขประกาศใช้ในบัญชียาจากสมุนไพรที่มีการใช้ตามองค์ความรู้ดั้งเดิม
ชาวไทยภาคอีสานและภาคเหนือนำใบย่านางมาใช้ประกอบอาหาร โดยเอาน้ำคั้นจากใบทำน้ำแกง คือแกงหน่อไม้หรือต้มเปรอะ แกงขี้เหล็ก แกงหวาย ลาบหมาน้อย ลาบเทา ต้มหน่อไม้ การประกอบอาหารดังกล่าวนี้ใช้น้ำคั้นใบย่านางจะช่วยฆ่าพิษหรือดับพิษของอาหารที่ประกอบนั้น เช่น หน่อไม้ จัดเป็นอาหารแสลงที่ทำให้ปวดเมื่อยตามร่างกาย ปวดเข่า ถ้าเป็นหญิงมักมีตกขาว หรือคันในช่องคลอดร่วมด้วย
หมอแผนไทยโดยส่วนใหญ่จึงมักห้ามกินหน่อไม้ในระหว่างที่ทำการรักษา แต่คนอีสานและเหนือจะแกงหน่อไม้ใส่ย่านางเพื่อฆ่าพิษของหน่อไม้ แต่ถ้าใครจะกินหน่อไม้ปีบก็ควรต้มกับน้ำย่านางก่อนจะปลอดภัยมากขึ้น แกงขี้เหล็กก็เช่นเดียวกัน ในขี้เหล็กมีสารพิษจึงมักต้มขี้เหล็กแล้วแกงกับน้ำย่านาง
สรรพคุณของย่านางตามที่กล่าวไว้คือ ราก ใช้แก้ไข้ทุกชนิด ทั้งไข้พิษ ไข้เหนือ ไข้หัด ไข้ฝีดาษ ไข้กาฬ ไข้ทับระดู ส่วน ใบ แก้เบื่อเมา กระทุ้งพิษไข้ แก้ไข้ แก้พิษเมา แก้อาการผิดสำแดง แก้ไข้กลับ แก้เลือดตก แก้กำเดา แก้ลม ลดความร้อน เถา แก้ไข้ ลดความร้อนในร่างกาย ข้อมูลทางเภสัชวิทยาระบุว่า ต้านมาลาเรีย ยับยั้งการหดเกร็งของลำไส้ ต้านฮีสตามีน และไม่พบความเป็นพิษ
ย่านางนั้นมีรสจืด และเป็นยาเย็น มีสรรพคุณในการดับพิษร้อน กลุ่มนักธรรมชาติบำบัดจึงได้นำเอาความรู้ตรงนี้มาใช้ประโยชน์แนะดื่มน้ำคั้นจากใบย่านาง เป็นน้ำคลอโรฟิลล์เพิ่มความสดชื่น และยังใช้ในการปรับสมดุลร้อนเย็นในร่างกาย เชื่อว่าสาเหตุของโรคต่างๆ ในร่างกายมาจากความร้อนที่ไม่สมดุลกับความเย็น หรือความเจ็บป่วยนั้นมักมีความร้อนเกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นไข้ มะเร็ง ปวดแขนขา แสบร้อนเบ้าตา เป็นผดผื่นคัน แพ้อากาศ การใช้ยาเย็นจึงจะช่วยขับความร้อนในระบบต่างๆ เหล่านั้น และช่วยให้ร่างกายดีขึ้น รวมถึงเป็นการล้างสารพิษที่สะสมในระบบต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งมาจากอาหารและสิ่งแวดล้อม
ข้อมูลทางโภชนาการระบุว่า ย่านางนั้นมีเบต้าแคโรทีนในปริมาณสูง ซึ่งจะช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ในร่างกาย อุดมด้วยเส้นในอาหาร แคลเซียม เหล็ก ฟอสฟอรัส ย่านางจึงเป็นหนึ่งในจำนวนผักพื้นบ้านที่นักวิจัยแนะนำให้นำมาใช้ในรูปแบบอาหารเพื่อรักษาโรคมะเร็ง ฉะนั้น การบริโภคในรูปแบบอาหารและเครื่องดื่มจึงเป็นการประโยชน์ที่เหมาะสมสำหรับการดูแลสุขภาพอย่างยิ่ง
ได้สอบถามจากหมอแผนไทยว่าการกินย่านางในปริมาณมากๆ จะเกิดผลเสียหรือไม่ ซึ่งได้รับคำแนะนำว่าไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย ยกเว้นคนที่มีปริมาณเกล็ดเลือดแดงในร่างกายต่ำ ควรหลีกเลี่ยงการบริโภค เพราะย่านางเป็นยาเย็นอาจส่งผลให้เกิดอันตรายได้ สำหรับบ้านไหนมีผู้ป่วยเป็นไข้ตัวร้อนสูง ต้องนั่งเฝ้าไข้เช็ดตัวทั้งวันทั้งคืน ก็ใช้รากย่านางต้มน้ำดื่มช่วยลดไข้ลงได้อย่างเร็ว เป็นการป้องกันผู้ป่วยไม่ให้เกิดอาการชักได้ด้วย หรือใช้น้ำนั้นเช็ดตัวร่วมด้วยก็ได้
สำหรับคนที่เป็นผดผื่นคันจากอาการแพ้ต่างๆ หรือไข้ออกตุ่ม ก็ใช้น้ำคั้นใบย่านางชโลมตามผิวบริเวณที่เป็น หรือผสมกับดินสอพองใช้ทาทิ้งไว้
เวลานี้น้ำคั้นใบย่านางกำลังกลายเป็นเทรนด์ใหม่ของคนรักสุขภาพ มีการแนะนำสูตรเครื่องดื่มนี้บอกต่อๆ กันพร้อมวิธีปรับปรุงสูตรเพื่อเพิ่มรสชาติ เช่น ใบย่างนาง เสลดพังพอน ตำลึง ผักบุ้ง อ่อมแซบ บัวบก หญ้าปักกิ่ง ใบเตย ฝรั่ง เลือกใบย่านางเป็นหลัก ส่วนผสมอื่นๆ เลือกตามสะดวกและหาได้ จะตำคั้น หรือปั่น หรือใช้เครื่องแยกกาก ก็ตามสะดวก แล้วแต่งรสชาติด้วย น้ำมะพร้าว น้ำอ้อย หรือน้ำผึ้ง หรือไม่แต่งรสเลยก็ได้ตามใจชอบ
เคยมีคนมาถามว่าย่านางจะหาซื้อได้ที่ไหน นั่นนะสินะจะหาซื้อย่านางได้ที่ไหน เพราะตามห้างสรรพสินค้าทั่วไปก็ไม่มีจำหน่ายซะด้วย ตามตลาดสดเท่าที่ไปสอบถามดูก็พบว่ามีแต่ชนิดเป็นน้ำที่เขาคั้นใส่ถุงไว้แล้ว ซึ่งนำมาใช้ดื่มไม่ได้แน่ ก็แนะนำไปตามตลาดสดที่มีมุมขายผักพื้นบ้านหรือตลาดนัดแบกะดินทั่วไปจะมีวางจำหน่ายอยู่ ถ้าเป็นแบบชนิดเครื่องดื่มที่บรรจุขวดก็จะมีตามร้านจำหน่ายอาหารปลอดสารพิษ
น้ำย่านางนับเป็นเครื่องดื่มสำหรับคนรักสุขภาพที่น่าสนใจอีกตัวหนึ่ง ยิ่งในภาวะโลกร้อน อากาศร้อนบ้านเราชักร้อนรุนแรงขึ้นทุกวัน น้ำย่านางน่าจะช่วยดับกระหายคลายร้อน ลดไข้แดดลงได้นะ.
ชาวไทยภาคอีสานและภาคเหนือนำใบย่านางมาใช้ประกอบอาหาร โดยเอาน้ำคั้นจากใบทำน้ำแกง คือแกงหน่อไม้หรือต้มเปรอะ แกงขี้เหล็ก แกงหวาย ลาบหมาน้อย ลาบเทา ต้มหน่อไม้ การประกอบอาหารดังกล่าวนี้ใช้น้ำคั้นใบย่านางจะช่วยฆ่าพิษหรือดับพิษของอาหารที่ประกอบนั้น เช่น หน่อไม้ จัดเป็นอาหารแสลงที่ทำให้ปวดเมื่อยตามร่างกาย ปวดเข่า ถ้าเป็นหญิงมักมีตกขาว หรือคันในช่องคลอดร่วมด้วย
หมอแผนไทยโดยส่วนใหญ่จึงมักห้ามกินหน่อไม้ในระหว่างที่ทำการรักษา แต่คนอีสานและเหนือจะแกงหน่อไม้ใส่ย่านางเพื่อฆ่าพิษของหน่อไม้ แต่ถ้าใครจะกินหน่อไม้ปีบก็ควรต้มกับน้ำย่านางก่อนจะปลอดภัยมากขึ้น แกงขี้เหล็กก็เช่นเดียวกัน ในขี้เหล็กมีสารพิษจึงมักต้มขี้เหล็กแล้วแกงกับน้ำย่านาง
สรรพคุณของย่านางตามที่กล่าวไว้คือ ราก ใช้แก้ไข้ทุกชนิด ทั้งไข้พิษ ไข้เหนือ ไข้หัด ไข้ฝีดาษ ไข้กาฬ ไข้ทับระดู ส่วน ใบ แก้เบื่อเมา กระทุ้งพิษไข้ แก้ไข้ แก้พิษเมา แก้อาการผิดสำแดง แก้ไข้กลับ แก้เลือดตก แก้กำเดา แก้ลม ลดความร้อน เถา แก้ไข้ ลดความร้อนในร่างกาย ข้อมูลทางเภสัชวิทยาระบุว่า ต้านมาลาเรีย ยับยั้งการหดเกร็งของลำไส้ ต้านฮีสตามีน และไม่พบความเป็นพิษ
ย่านางนั้นมีรสจืด และเป็นยาเย็น มีสรรพคุณในการดับพิษร้อน กลุ่มนักธรรมชาติบำบัดจึงได้นำเอาความรู้ตรงนี้มาใช้ประโยชน์แนะดื่มน้ำคั้นจากใบย่านาง เป็นน้ำคลอโรฟิลล์เพิ่มความสดชื่น และยังใช้ในการปรับสมดุลร้อนเย็นในร่างกาย เชื่อว่าสาเหตุของโรคต่างๆ ในร่างกายมาจากความร้อนที่ไม่สมดุลกับความเย็น หรือความเจ็บป่วยนั้นมักมีความร้อนเกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นไข้ มะเร็ง ปวดแขนขา แสบร้อนเบ้าตา เป็นผดผื่นคัน แพ้อากาศ การใช้ยาเย็นจึงจะช่วยขับความร้อนในระบบต่างๆ เหล่านั้น และช่วยให้ร่างกายดีขึ้น รวมถึงเป็นการล้างสารพิษที่สะสมในระบบต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งมาจากอาหารและสิ่งแวดล้อม
ข้อมูลทางโภชนาการระบุว่า ย่านางนั้นมีเบต้าแคโรทีนในปริมาณสูง ซึ่งจะช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ในร่างกาย อุดมด้วยเส้นในอาหาร แคลเซียม เหล็ก ฟอสฟอรัส ย่านางจึงเป็นหนึ่งในจำนวนผักพื้นบ้านที่นักวิจัยแนะนำให้นำมาใช้ในรูปแบบอาหารเพื่อรักษาโรคมะเร็ง ฉะนั้น การบริโภคในรูปแบบอาหารและเครื่องดื่มจึงเป็นการประโยชน์ที่เหมาะสมสำหรับการดูแลสุขภาพอย่างยิ่ง
ได้สอบถามจากหมอแผนไทยว่าการกินย่านางในปริมาณมากๆ จะเกิดผลเสียหรือไม่ ซึ่งได้รับคำแนะนำว่าไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย ยกเว้นคนที่มีปริมาณเกล็ดเลือดแดงในร่างกายต่ำ ควรหลีกเลี่ยงการบริโภค เพราะย่านางเป็นยาเย็นอาจส่งผลให้เกิดอันตรายได้ สำหรับบ้านไหนมีผู้ป่วยเป็นไข้ตัวร้อนสูง ต้องนั่งเฝ้าไข้เช็ดตัวทั้งวันทั้งคืน ก็ใช้รากย่านางต้มน้ำดื่มช่วยลดไข้ลงได้อย่างเร็ว เป็นการป้องกันผู้ป่วยไม่ให้เกิดอาการชักได้ด้วย หรือใช้น้ำนั้นเช็ดตัวร่วมด้วยก็ได้
สำหรับคนที่เป็นผดผื่นคันจากอาการแพ้ต่างๆ หรือไข้ออกตุ่ม ก็ใช้น้ำคั้นใบย่านางชโลมตามผิวบริเวณที่เป็น หรือผสมกับดินสอพองใช้ทาทิ้งไว้
เวลานี้น้ำคั้นใบย่านางกำลังกลายเป็นเทรนด์ใหม่ของคนรักสุขภาพ มีการแนะนำสูตรเครื่องดื่มนี้บอกต่อๆ กันพร้อมวิธีปรับปรุงสูตรเพื่อเพิ่มรสชาติ เช่น ใบย่างนาง เสลดพังพอน ตำลึง ผักบุ้ง อ่อมแซบ บัวบก หญ้าปักกิ่ง ใบเตย ฝรั่ง เลือกใบย่านางเป็นหลัก ส่วนผสมอื่นๆ เลือกตามสะดวกและหาได้ จะตำคั้น หรือปั่น หรือใช้เครื่องแยกกาก ก็ตามสะดวก แล้วแต่งรสชาติด้วย น้ำมะพร้าว น้ำอ้อย หรือน้ำผึ้ง หรือไม่แต่งรสเลยก็ได้ตามใจชอบ
เคยมีคนมาถามว่าย่านางจะหาซื้อได้ที่ไหน นั่นนะสินะจะหาซื้อย่านางได้ที่ไหน เพราะตามห้างสรรพสินค้าทั่วไปก็ไม่มีจำหน่ายซะด้วย ตามตลาดสดเท่าที่ไปสอบถามดูก็พบว่ามีแต่ชนิดเป็นน้ำที่เขาคั้นใส่ถุงไว้แล้ว ซึ่งนำมาใช้ดื่มไม่ได้แน่ ก็แนะนำไปตามตลาดสดที่มีมุมขายผักพื้นบ้านหรือตลาดนัดแบกะดินทั่วไปจะมีวางจำหน่ายอยู่ ถ้าเป็นแบบชนิดเครื่องดื่มที่บรรจุขวดก็จะมีตามร้านจำหน่ายอาหารปลอดสารพิษ
น้ำย่านางนับเป็นเครื่องดื่มสำหรับคนรักสุขภาพที่น่าสนใจอีกตัวหนึ่ง ยิ่งในภาวะโลกร้อน อากาศร้อนบ้านเราชักร้อนรุนแรงขึ้นทุกวัน น้ำย่านางน่าจะช่วยดับกระหายคลายร้อน ลดไข้แดดลงได้นะ.
